آغاز انعطاف يا قبول شكست براي اردوغان

حميدرضا عسگري سرمقاله نویس روزنامه آفرینش در شماره امروز نوشت: ترکيه نيز تاب تحمل فشار و هزينه‌هاي سنگين از بابت جنگ سوريه را نياورد چرا كه ترك‌ها ديگر آن کشوري نيستند که بتوانند در بازتاب جنگ سوريه به زندگي عادي خود ادامه دهند. جنگ جديد آنها با کردها در مناطق مرزي و جنگ تحميل شده به آنها با داعش، وضعيت متفاوتي را براي ترکيه رقم زده است. اين وضعيتي نيست که رجب طيب اردوغان، رئيس جمهوري ترکيه پنج سال پيش انتظارش را داشت، زماني که خود را درگير تلاش ها براي سرنگوني حکومت بشار اسد در سوريه کرد، توقع داشت خواسته‌هايش از سوي آمريكا مورد توجه و تحقق قرار گيرد.

نقشه‌ها و اهداف اردوغان آنطور كه انتظار داشت پيش نرفت، ابتدا اوباما خواسته‌هايش را جدي نگرفت، سپس بر روي مخالفان سوري(ارتش آزاد) سرمايه گذاري كرد كه نتيجه نداشت و در آخرين حركت اشتباه خود دست به دست نيروهاي معارضان تروريست(داعش و القاعده) داد تا از اين طريق بتواند حكومت سوريه را به خواست خود تغيير دهد.

اما همدست شدن با تروريست‌ها دقيقا بازي با آتش بود كه نهايتاً خود ترك‌ها را سوزاند. هزينه‌هاي سنگين امنيتي و اقتصادي كه طي اين 5 سال تركيه را تحت فشار قرارداده‌ است، بسياري از دستاوردهاي اردوغان و حزب عدالت و توسعه را دچار سياه نمايي كرده است.

ماحصل اين سياست‌هاي اردوغانيسمي آن شد كه امروز خبرهايي از موافقت تركيه با ماندگاري اسد در قدرت به گوش مي‌رسد. بر اساس اين خبر ترکيه قرار نيست از اصل لزوم برکناري بشار اسد که يکي از مواضع آنکارا در قبال بحران سوريه است کوتاه بيايد اما در صورت وجود توافقي در زمينه بحران سوريه با حضور آمريکا و روسيه با باقي ماندن اسد در مدت زماني حدود 6 ماهه مخالفت نخواهد کرد.

اين تغيير رويکرد در سياست هاي ناشي از تهديد كردها و زيان وارده به منافع ترکيه است که طي سال‌هاي گذشته به دليل پافشاري بر موضع خود مبني بر لزوم برکناري بشار اسد به آنکارا وارد شده است. تحولات ميداني نشان داد كه تركيه توان كنترل كردها را ندارد، لذا نبود يك قدرت مستقل و مقتدر در سوريه برگ امتياز و فرصت طلايي براي اتحاد كردها و تشكيل يك منطقه خودمختار است.

ضمن اينكه همكاري تركيه با گروه‌هاي مسلح مخالف سوريه موجب نزديكي اين تروريست‌ها به مرزهاي تركيه گرديده و هيچ تضميني در مورد كنترل رفتارهاي پرخطر آنها وجود ندارد. كما اينكه انفجارهاي اخير توان عملياتي تروريست‌ها در قلب جامعه تركيه را نشان داد.

براي اردوغان آسان نيست که کوتاه بيايد و به اشتباه خود اعتراف کند براي همين تصميم گرفت در يک روز با روسيه و اسرائيل آشتي کند، همچنين با افزايش گشت هاي ناتو در مرز سوريه و ترکيه موافقت نمايد، در اظهارات خود نسبت به ايران نيز اعتدال به خرج دهد، و به بن علي يلديريم، نخست وزير جديدش نيز تعهد داد که براي پايان دادن به قطعي روابط با مصر تلاش کند، و از همه مهمتر وارد مرحله مذاکره با کردها شد و آن طور که گزارش ها خبر مي دهند اعلام آمادگي کرده است در مقابل قبول آتش بس از سوي نيروهاي حزب کارگران کردستان، پ.ک.ک، عبدالله اوجالان را از زندان به حصر خانگي منتقل کند.

درمقطع فعلي اردوغان خطر كردها را به مراتب از تغيير حكومت در دمشق عميق تر مي‌داند و سعي دارد با همراهي با روسيه، از حجم تنش‌هاي موجود خود سوريه بكاهد و انرژي خود را بر بازگشت ثبات و امنيت تركيه متمركز كند. اردوغان متوجه شده كه با اقدامات خود به سمت يك خود انزوايي در داخل و در سطح بين الملل حركت كرده است.

لذا در اين مرحله شاهد انعطاف وي در قبال شكست‌هايي هستيم كه به واسطه سياست‌هاي وي در تحولات سوريه رخ داده است. اما به هرحال براي پيشبيني آينده سياسي اردوغان زود است، چرا كه وي هنوز از قدرت و مقبوليت مناسبي در داخل برخوردار است و نشان داده است كه با انعطاف خود توانسته مشكلات و چالش‌هايي همچون درگيري با روسيه را خاتمه بخشد تا اوضاع داخلي كشورش بيش از اين تحت تاثير تحولات سوريه قرار نگيرد.