خانه نیما و آدامس فرگوسن

عصر ایران؛ روح الله صالحی- کشور درگیر خشک سالی نفس گیری است و تنها جمله که می توان گفت تا تسلی دل آتش گرفته دشت باشد، اینست که: قاصد روزان ابری، داروَگ ، کی می رسد باران؟

این روزها خانه نیما ابریست.این خلاصه آن چیزیست که بر اندام خوش خرام شعر امروز ایران رخنه کرده، پوسیدگی، راه خوبی برای فراموشی است.

شانزده سال پیش، بی این که خبری از مالک و... باشد محل اقامت نیما در دوران تهران نشینی اش ثبت شد. آن هم بر اساس یک روال معمول و عادی ثبت ملی آثار فرهنگی و تاریخی، اما به یک باره همه چیز غیرمعمول و غیر عادی شد .

به گفته سیروس نیا، معاونت میراث فرهنگی تهران، به حکم دیوان عدالت اداری از خروج خانه نیما در فهرست آثار ملی خبر داد و گفت: تملک نیما بر این خانه به قطعیت نرسیده است.

این قطعیت یک عدم قطعیت با خودش دارد .برای ثبت اولیه، احراز را بررسی نکرده اند .یعنی هیچ راهکاری نیست که شبیه خانه فروغ تخریب از پی نیایدو ساختمانی پنج طبقه نروید؟

نمی شود از لایحه قانونی خرید و تملک اراضی و املاک برای اجرای برنامه‌های عمومی، عمرانی و نظامی دولت، مصوب سال 1360 در خصوص حفظ آثار معنوی و فرهنگی کمک گرفت و اصلاحیه زد؟

حالا پای پویش هنرمندان، برای امضای یک نامه اعتراضی به رئیس جمهور به وسط آمده. انگار همیشه لازم است، امور با طومار و بیانیه و من بمیرم تو بمیری پیش برود تا تک نشانه های هویت ملی و فرهنگی از گزند فراموشی جان پناهی داشته باشد.

در این نامه از نیما به عنوان فردوسی معاصر یاد کرده اند و نوشته اند:اگر زبان را برابر نهاد ذهن آدمی قلمداد کنیم ، نیما از معماران ایران معاصر است.

البته بیراه نگفته اند، نیما از آن دسته آدم های کافه نشین و جایزه بگیر جشنواره های قارچ گونه این روزهای فرهنگ کشور نبود ، از سر دست و پا کردن اسم و رسم پاکن برداشته باشد به پاک کردن لابه لای غزل، این کمترین زخم زبان و حمله به ساحت نیمای بود که هنوز هم می شود لابه لای انجمن های ادبی پیدا کرد.

این روزها استاد طوفان سریال مردهزار چهره کم نیستند که اشتباهی در وادی فرهنگ هستند. اما نیما، ققنوس افسانه بود که از خاکستر شعر ایران برخواست و تنها راه ورود به قرن تازه را تغییر در ساحت زبان و فکر در حوزه اجتماعی می دانست.

ما کمتر از انگشتان یک دست با قرن نو فاصله داریم و برای پاس داشت حداقلی نشانه های هویت ملی هیچ کاری نمی کنیم.

سنگ قبر هوشنگ گلشیری را شکستند و قبر حسین منزوی با همت چند جوان از وضع اسفناک بیرون می آید، اگر بنیادی مثل بنیاد محمد قهرمان و... هست از همت وراث است وگرنه از ره گذار مدیران فرهنگی آبی گرم نمی شود که بخواهند آثار هنرمندان شاخص را نگه داری کنند.

در اروپا، آخرین آدامس الکس فرگوسن کنار زمین فوتبال را در موزه نگهداری می کنند.

در روسیه هفت خانه فرهنگی به نام آنتوان چخوف نمایش نامه نویس شهیر روس، حتی به واسطه اقامت های کوتاه مدت، ثبت شده است.

این گونه ثبت و نگه داری ما را بگذارید کنار خانه نویسندگان صاحب نامی که امروز خانه ها و وسایل شان را نگه داشته اند ،برای این که الگوی مناسبی را معرفی کنند و می دانند تنها راه انرژی بخشی به جامعه از تعریف چیستی برای پشت گرمی است ،نگه داری از خانه نویسندگانی چون شکسپیر، همینگوی، ویکتور هوگو،چارلز دیکنز، آگاتاکریستی،مارک تواین،ویرجینیا وولف و... بدون این که پای درخواست از رئیس جمهور کشورشان به میان آمده باشد طبق یک روال معمول ثبت و نگهداری شده است.

می گویند ایرانی ها مرده پرست هستند اما فقط در حد بر سرکوفتن و برپایی چند مراسم ختم ،خبری از تأثیر حضور مداوم نام و فکر آدم های تأثیر گذار در زندگی افراد نیست .همین کشورهای همسایه به واسطه اقامت یا نگارش عربی کتب شان ،ادعای مصادره و تبدیل به هویت دارند.

آدم های مرده کم ضرر هستند ،می شود پشت غیر قابل تغییر بودنشان پنهان شد و خیال راحت عکس گرفت.

نصب کاشی های ماندگار سر در خانه فرهیختگان این سرزمین اقدام شایسته ایست اما تا زنده ماندن آن ها کارکرد دارد بعد مالکیت دست به دست خواهد شد و رفته رفته از یاد خواهند رفت.این کاشی ها باید قابلیت تبدیل یک ملک به اثری ملی داشته باشد.

نیما، به حق در سرعت بخشی به حوزه فکر نقش سترگی داشت و همان قدر که تنها زیست این روزها هم تنهاست و امید که رایزنی شورای شهر با مالکان، به ساخت برجی بر گسل بی وزن تهران ختم نشود که طاقت یک لرزه را نداشته باشد.

حمله پهپادی روسیه به پایتخت اوکراین (فیلم)

بیشتر بخوانید:

امروز با نیما یوشیج: خاموش شبی است هرچه تنهاست

تماشاخانه

دو دقیقه از فیلم وسترن که دستور زبان دوئل سینمایی را تغییر داد (تماشا کنید)

دو دقیقه از فیلم وسترن که دستور زبان دوئل سینمایی را تغییر داد (تماشا کنید)

فیلم های دیگر