از ویدئو تا تلگرام، رسانه راه خود را می رود

 محمد جلالی، عصرایران - شاید سانسور و پنهان کردن بخشی از مطالب یا تصاویر در دهه‌های 60 و 70 جواب می‌داد اما امروزه حضور و بروز شبکه‌های مختلف اجتماعی سبب شده تا همه چیز به اتاقی شیشه‌ای مبدل شود.

حذف و سانسور اما برای آنانی که هنوز هم سانسور را بهترین راهکار می‌دانند به عنوان یک اهرم فشار به شمار می‌رود.

بهتر است کمی به گذشته برگردیم. شاید اواخر دهه شصت و اوایل دهه هفتاد را به خاطر داشته باشید. از ویدئو «آیوا» و «سوپرا» گرفته تا بحث نوار کوچک و نوار بزرگ!
وجود وسیله‌ای به نام ویدئو برای فرار مردم از رسانه‌ای تک قطبی به نام صدا و سیما با شبکه‌های محدود تلقی می‌شد.

در آن دهه ‌برخی‌ ویدئو را در پتو می‌پیچیدند و با اسکورت‌های فراوان و دور از چشم پلیس خود را به محلی دست جمعی می‌رساندند؛ فرد دیگری هم پشت سر او نوارهای ویدئو را که غالباً از کیفیت چندان خوبی برخوردار نبودند با خود می‌آورد و این فیلم‌های پخش می‌شد.

برخوردهای چکشی برای مقابله با این موضوع نتیجه مورد انتظار را نداشت تا اینکه طرح راه‌اندازی «شبکه‌های نمایش خانگی» به میان آمد و عملاً ویدئو از خط قرمز ممنوعیت عبور کرد و قانونی شد و پس از آن گرایش به فیلم‌های فارسی (فیلم‌های قبل از انقلاب اسلامی) که مخاطبان خاص خود را داشت به دلیل فراوانی فیلم‌های باکیفیت ایرانی و خارجی کمتر شد اما در ادامه پدیده‌ای دیگر پس از ویدئو خودنمایی کرد و آن چیزی نبود جز ماهواره و هزاران شبکه ماهواره‌ای!

ماهواره در اواخر دهه هفتاد و اوایل دهه هشتاد رخ نشان داد. در ابتدا مخالفت با آن به اوج رسید. تنوع برنامه‌های ماهواره، رسانه ملی را کیلومترها عقب‌تر راند و اشتیاق مردم به استفاده از ماهواره افزایش یافت و همزمان با آن برخوردهای پلیسی با ماهواره نیز افزایش می یافت.

حال سال‌ها از ورود ماهواره به فضای رسانه ای جامعه ایرانی می گذرد و همزمان، براساس قانون مصوب مجلس، استفاده از آن ممنوع است. دولتمردان نیز نتوانسته اند به مانند گذشته به راهکاری برای همزیستی قانون و ماهواره بیابند. ماهواره به لحاظ قانون ممنوع است اما اکثریت مردم هم استفاده می کنند.

در سیر تکنولوژی‌های نوین حالا ماهواره‌ها هم عقب مانده‌اند و مردم به شبکه‌های اجتماعی مثل واتس‌آپ، وایبر، وی چت، تلگرام و اینستاگرام رفته اند.

تصمیم‌گیران باز هم اولین راهکار پس از دو دهه ناکامی را مطرح می‌کنند و آن فیلتر است.

باید به این درک رسید که ویدئو، ماهواره، شبکه‌های اجتماعی و هزاران هزار ابزار دیگر همه وسیله هستند و اینکه چگونه از آنها استفاده شود مهم است.

با انسان امروزی نمی‌شود همانند افراد دهه پنجاه و شصت صحبت کرد. نمی‌شود با یک رسانه و با یک تفکر استدلال کرد که این گفته صحیح هست و مابقی دروغ و شایعه!

این شبکه اجتماعی فیلتر شد آن یکی جایگزین خواهد شد و سانسور مسئله‌ای ناکارمد با عوارض سنگین اجتماعی خواهد بود.

این روزها باید از هر ابزاری استفاده کرد و تحلیل و خبر و پیام های جدید ارائه داد نه اینکه راه ورود آن ابزار را بست. عصر فعلی، عصر بازار رسانه و پیام است و مخاطب انتخابگر. اصرار برای انحصار بازار رسانه و خبر هم نتیجه عکس می دهد.

ابهام در آینده لواندوفسکی؛ ستاره لهستانی در دوراهی جدایی

تماشاخانه

دو دقیقه از فیلم وسترن که دستور زبان دوئل سینمایی را تغییر داد (تماشا کنید)

دو دقیقه از فیلم وسترن که دستور زبان دوئل سینمایی را تغییر داد (تماشا کنید)

فیلم های دیگر