فستون کردن ؛ حرکت حرفه ای زنبور عسل ! (+فیلم و عکس)

عصر ایران - طی 50 سال گذشته، پژوهشگران و زنبورداران درک خود را از زنبورهای عسل را به میزان قابل توجهی بهبود بخشیده اند. اما برخی فعالیت های زنبور عسل مانند ایجاد زنجیره بین زنبورها یا فستون کردن (Festooning) همچنان یک راز باقی مانده است.

فستون کردن چیست؟

فستون کردن زمانی اتفاق می افتد که زنبورها به شکل یک زنجیره به یکدیگر آویزان می شوند. به طور معمول، این زنجیره زنبوری زمانی دیده می شود که شانه ای جدید در کندو در حال ساخت باشد. زنبورها بین فریم ها آویزان می شوند و با کار گروهی یک داربست زنده ایجاد می کنند.

چیزی که به عنوان یک زنجیره زنبوری ساده آغاز می شود، می تواند به زنجیره ای به وسعت یک فریم در کندو تبدیل شود. اگر به آرامی دو فریم را از هم جدا کنید، الگوی زنجیره زنبورها نیز تا زمانی که یک طرف جدا شود، کشیده خواهد شد.

در شرایطی که اتصال به این شکل برای بسیاری از حشرات یک چالش محسوب می شود، آناتومی زنبور عسل برای این کار ساخته شده است. هر پای این حشره دارای یک جفت قلاب است که نگه داشتن پای زنبور دیگر را آسان می سازد.

زنبورهای عسل همانطور که سلول های جدید را از موم می سازند، به طور معمول بین فریم های کندو زنجیره ایجاد می کنند. همچنین، آنها این الگوهای توری مانند را در قسمت بیرونی کندو شکل می دهند.  

چرا زنبورها این زنجیره ها را ایجاد می کنند؟

دلیل فستون کردن رنبورهای عسل همچنان به طور دقیق مشخص نیست. پژوهشگران در مورد دلیل وقوع آن به توافق نرسیده اند. اما نظریه های مختلفی وجود دارند که ارزش بررسی دارند.

زنبوردارانی که سال های زیادی را صرف مشاهده در این زمینه کرده اند، طیف گسترده ای از توضیحات قابل قبول را ارائه می دهند. یک ایده رایج این است که آرایش زنبورهای عسل در این شکل به کلونی برای محاسبه فاصله بین فریم های کندو کمک می کند. یک نظریه رایج دیگر این است که زنجیره زنبوری داربستی را برای ساخت و ساز آسان تر فراهم می کند.

برخی از زنبورداران حدس می زنند که فستون کردن زنبورهای عسل گرمای مورد نیاز برای نوزدان را فراهم می کند. تولید موم بیشتر نیز یکی دیگر از احتمالات عنوان شده برای ایجاد این آرایش است.  

دانشمندان نیز درباره دلیل فستون کردن زنبورهای عسل به توافق نرسیده اند. آنها موافقند که این رفتار با ساخت شانه و تولید موم زنبور عسل مرتبط است. اما این کار چگونه به آنها کمک می کند؟ پژوهشگران برای پاسخ به این پرسش به نتیجه واحدی نرسیده اند.

شرایط فعلی را می توان به نوعی در نقل قول زیر از یورگن تاوتز، زیست شناس زنبور آلمانی، خلاصه کرد:

"عملکرد زنجیره زنده ای که توسط زنبورهای عسل در جایی که شانه های جدید ساخته می شوند یا شانه های قدیمی در حال ترمیم هستند، کاملا ناشناخته است."   

چرا پژوهشگران نمی توانند به اجماع برسند؟

مطالعات مربوط به فستون کردن زنبور عسل نتایج متناقضی را به همراه داشته که دستیابی به نتیجه ای واحد در این زمینه را دشوار می کند.

به عنوان نمونه، مطالعه ای که درباره زنجیره های زنبوری در آفریقای جنوبی انجام شد، نتایج جالب توجهی به همراه داشت. پژوهشگران کشف کردند که رنبورهای عسل کارگر در یک گروه سنی خاص به اندازه زنبورهای دیگر این دسته موم تولید می کنند، چه در ساخت زنجیره نقش داشته باشند یا این گونه نباشد.

این یافته با این باور رایج که فستون به تولید موم کمک می کند، در تضاد است.

زنبورهای عسل چه زمانی زنجیره شکل می دهند؟

احتمال ایجاد زنجیره توسط زنبورهای عسل زمانی که یک سری عوامل دیگر رخ دهند، بیشتر است. زنبورداران به طور معمول اشاره دارند که فراوانی گرده و آب و هوای گرم در ایجاد فستون نقش دارند. همچنین، ایجاد زنجیره می تواند پیش از مهاجرت به کندوی جدید رخ دهد.

فراوانی منابع غذایی: زمانی که گل ها و درختان گل می دهند، زنبورهای عسل ممکن است از یک دوره فراوانی گرده لذت ببرند. با توجه به وفور گرده، کندو می تواند تولید شانه های عسل را تسریع کند.

آب و هوای گرم: برای عملکرد درست غدد ترشح موم زنبور عسل، دما باید از 91 درجه فارنهایت (32.7 سلسیوس) بیشتر باشد. از این رو، احتمال مشاهده زنجیره های زنبوری در ماه های گرم سال بیشتر از زمستان است.

پیش از مهاجرت به کندوی جدید: پیش از مهاجرت به کندوی جدید، کلنی زنبورهای عسل از کندوی فعلی خود خارج شده و در بیرون تجمع می کنند. مشاهده آرایش های زنجیری و توری شکل زمانی که زنبورها برای جستجوی یک خانه جدید منتظر هستند، رایج است.

بیشتر بخوانید:

کشف یک موضوع عجیب درباره زنبور‌ها

یک بار برای همیشه: عسل نه مدفوع است نه استفراغ زنبور ! (+فیلم و عکس)

از تولد تا مرگ یک زنبور ملکه، ناگفته هایی که نمی دانید!

زنبور کرکس ؛ عجیب ترین زنبور جهان که با گوشت مرده جادو می کند! (+فیلم و عکس)

تماشاخانه

بهرام بیضایی؛ روایت گر زخم‌های تاریخ / ای‌کاش التماسش می‌کردند در ایران بماند (فیلم)

دو دقیقه از فیلم وسترن که دستور زبان دوئل سینمایی را تغییر داد (تماشا کنید)

فیلم های دیگر