مردم از چه زمانی فکر کردند: در تهران پول زیر دست و پا ریخته، کسی نیست جمع کند! / رد پای یک همدانی

عصر ‎ایران - محال است تهرانی باشید و حداقل یکی دو بار این جمله را در ماه نشنوید که «در تهران پول زیر دست و پا ریخته، کسی نیست جمع کند» یعنی کافی است یک نفر به تهران بیاید و به راحتی پولدار شود. اما منبع و منشا این اصطلاح از کجا آمده است. در کتاب طهران قدیم نوشته جعفر شهری این گونه روایت شده است:

«در تهران پول زیر دست و پا ریخته، کسی نیست جمع کند»

رسول سوزن سنجاقی، روستا زاده ای بود که در تهران صاحب همه چیز می شود و چون کار و بارش رونق می گیرد، نامه ای به ولایتش همدان می نویسد در آن این جمله را می نویسد:«در تهران پول زیر دست و پا ریخته، کسی نیست جمع کند.»

طولی نمی کشد که تهران را همدانی پر می کند تا آن که روزی یکی از آن ها به نزد رسول آمده می گوید: «پول که در تهران نریخته بود هیچ، به اغوای تو سرمایه مختصری را هم که با خود آورده بودم  به باد دادم» و با او به ستیز بر می خیزد.

رسول در دفاع، اول وضع خود را از موقعی که حتی کرایه راه نداشته و پیاده از همدان روانه شده است و وضع فعلیش را که صاحب همه چیز می باشد به تصدیق او می رساند و بعد برای روشن ساختن قضیه و این که درک واقعیت مطلب بکند او را با خود همراه می کند و دور کوچه بازار گردانده به هر چه از کفش، کلاه و گیوه کهنه گرفته تا کاغذ و مقوا و حلبی پاره و امثال آن برخورد می کند، می گوید: این ها همان پول هایی است که زیر دست و پا ریخته و کسی نیست جمعشان بکند.

روایتی از یک تجربه

 او از گذشته خود روایت می کند که چون به تهران رسیده در احوال تهرانیان تفحص نمودم و به این نتیجه رسیدم که در دماغ تهرانیان باد و در وجود آنها شتابزدگی ایست که به کارهای زحمت دار پر معطلی تن نمی دهند. و دیگر این که در تهران به همه چیز حتی به خاکستر پول می دهند و این بود که تکه زمین بی صاحبی را در نظر گرفتم و کیسه گونی ای فراهم کردم و از آن زمان هر چه حتی پشگل الاغ را در هر جا دیدم در کیسه ریخته به آن زمین بردم و وقتی مقدار آن ها قابل توجه گردید همه را سوا کردم و هر تکه را را به خواهان و خریدارش دادم. بنابراین جمله «بنویس هم ولایتی هایت هم بیایند» از رسول سوزن سنجاقی مانده است.

 همین طور می گویند رسول به پسرش وصیت می کند:« پسرجان سعی کن از مایه نخوری» و وقتی پسر تصدیق می کند که از مایه خوردن کاسب را نابود می کند، رسول سوزنی می گوید: از منفعت هم نخور.

آن گاه پسرش رو به او می کند و می گوید: پس از چه بخورم؟

رسول می گوید: وقتی راه می روی همین که دیدی دو نفر دارند معامله ای انجام می دهند، بگو من هم شریک و خودت را بند کن و  زندگیت را از این راه بچرخان.

موخره: یادش بخیر که در فیلم صادق کرده ساخته ناصر خان تقوایی، در سکانسی تاثیر گذار عزت الله انتظامی خطاب به سعید راد می گوید: «پول ریخته زیر دست و پا اما زیر دست و پای فیل» یعنی کار به این سادگی ها هم نیست.

ذخایر نفت جهان در یک نگاه + جایگاه برتر ایران

بیشتر بخوانید:

گزارش اکران: سهم بالای کمدی‌ها در گیشه پاییز / اکران 2 فیلم جدید

خاطره‌ای جالب از ناصرالدین‌شاه: میوه‌ای که خوشه‌اش شبیه انگور بود اما طعمش مثل بامیا!

تیپ کریسمسی نیکی نصیریان؛ دختر رضا عطاران بزرگ شد! (عکس)

تماشاخانه

ایران در پرتگاه بحران آب؛ یک نوسان اقلیمی کافی است تا همه‌چیز فروبریزد / اگر فقط ۴۰ درصد آب مصرف می‌شد ایران امروز تشنه نبود (فیلم)

دو دقیقه سینمای شاعرانه ؛ جمع اضداد (تماشا کنید)

فیلم های دیگر