در پی تحقیقات انجام شده در سالهای اخیر مشخص شده که به دلیل تغییرات در سبک زندگی و ارتباطات اجتماعی احتمال ابتلا به آلزایمر و زوال عقل درسنین بالا افزایش یافته. این مساله نگرانیهایی را ایجاد کرده و باعث شده بسیاری از متخصصان به دنبال راههایی برای پیشگیری از زوال عقل باشند. بسیاری نیز به رهیافتهایی رسیدهاند که آن را در شبکههای اجتماعی به اشتراک میگذارند.
به گزارش همشهری آنلاین، جولز متخصص علوم اعصاب، اخیرا در یک پست اینستاگرامی در حساب خود با عنوان «براین بادی جولز» (brainbodyjules)، بر چند تمرین تأکید کرده که میتوان به راحتی در تمرین به ظاهر یکنواخت مسواک زدن آنها را اجرا کرد. هدف چنین تمرینهایی انجام چندین کار با مغز است تا نقاط قوت شناختی مانند انعطافپذیری عصبی، تعادل شناختی و کنترل شناختی ایجاد شود که همه اینها در جهت پیشگیری از زوال عقل عمل میکنند.
جولز توضیح میدهد که چگونه فعالیتهای ساده، چه از نظر ذهنی و چه از نظر جسمی، برای حفظ این عملکرد کافی هستند. او میگوید: در این بخش به سه کاری اشاره میکنم که میتوانید هنگام مسواک زدن انجام دهید. این سه کار ممکن است به شما در جلوگیری از زوال عقل کمک کند. این فعالیتها با هدف تحریک بخشهای مختلف مغز انجام میشوند و میتوان آنها را به این شرح توصیف کرد:
مسواک زدن با دست غیرغالب، حتی سادهترین کار را به یک فعالیت ذهنی تبدیل میکند. جولز توضیح میدهد: این به ما اجازه میدهد از حالت خودکار خارج شویم و مسیرهای جدیدی در مغز خود ایجاد کنیم که منجر به انعطافپذیری عصبی و ایجاد ذخیره شناختی میشود.
وقتی از دست غیرغالب استفاده میشود، فرد باید روی هر حرکتی که باید به طور هماهنگ انجام شود، تمرکز بیشتری داشته باشد. این تمرین مسیرهای کمتر استفاده شده مغز را تقویت میکند. مطالعات نشان میدهد که تمرین وظایف با دست غیرغالب، مهارت و فعالیت نواحی لوب پیشانی و آهیانه مغز (بخش بالایی وسط نیمکره مغز) را افزایش میدهد. این نواحی نقش حیاتی در کارهایی دارند که نیاز به استراتژی و تمرکز دارند.
افزودن تمرینات تعادلی به فعالیت مسواک زدن، یک جزء فیزیکی را به تعامل شناختی اضافه میکند. جولز ادامه میدهد: فرد باید دندانهایش را در حالت ایستاده روی یک پا مسواک بزند. این کار تعادل و سیستمهای حس عمقی ما را آزمایش میکند. عمل فیزیکی حفظ تعادل نه تنها نیاز به تنظیمات جزئی از عضلات مرتبط با تعادل دارد، بلکه نیاز به تعامل مناطقی در مغز دارد که برنامهریزی عملکرد حرکتی در آنها رخ میدهد.
طبق مطالعهای که در مجله «سن و پیر شدن» منتشر شده، تعادل، عملکرد شناختی را افزایش میدهد و افرادی که تواناییهای تعادلی قوی دارند، همیشه تواناییهای شناختی سالمی دارند. افرادی که تواناییهای تعادلی ضعیفی دارند، همیشه در معرض خطر بالای اختلال شناختی هستند. در نتیجه، این فعالیت، عملکرد فیزیکی مغز را با فعالیت مسواک زدن ترکیب میکند.
درگیر کردن مغز با فعالیتهای ذهنی چالشبرانگیز میتواند عملکرد حافظه کاری و اجزای اجرایی مغز را بهبود بخشد. جولز فعالیت خواندن حروف و اعداد را به صورت معکوس، از Z-۲۶ تا A-۱ پیشنهاد میکند. او توضیح میدهد: این به خودی خود یک تمرین ذهنی است زیرا مغز باید توالی معکوس دو چیز را به طور همزمان هماهنگ کند، که نه تنها بر توجه ما، بلکه بر حافظه کاری و عملکرد اجرایی کلی ما نیز تأثیر میگذارد.
درگیر شدن در این فعالیت ذهنی که قبلا توضیح داده شد، در حالی که تعادل خود را از یک پا به پای دیگر تغییر میدهید، همانطور که جولز توصیه میکند، یک کار دوگانه ایجاد میکند و سطح درگیری مغز با فعالیت را بیشتر افزایش میدهد. تحقیقات در جنبههای شناخت، کارایی فعالیتهای دوگانه را که فعالیتهای فیزیکی را با فعالیتهای ذهنی ترکیب میکنند، در هوشیار نگه داشتن ذهن و پرورش مسیرهای عصبی مغز با افزایش سن و بهبود حافظه و عملکردهای تصمیمگیری ذهن نشان داده است.
مزیت واقعی این تمرینها سادگی و تکرارپذیری آنهاست. این تمرینها را میتوان به راحتی در یک برنامهی روتین از پیش موجود گنجاند و به هیچ سختافزار یا زمان اضافی نیاز نیست. جولز توضیح میدهد: اگر این کار را در حالی که روی یک پا تعادل خود را حفظ میکنید انجام دهید، در واقع یک کار دوگانه انجام میدهید که برای کمک به مغز در حفظ هوشیاری با افزایش سن بسیار مفید است.